lam’a’ Say’choHghach je

     wej potlhchu’bogh qech’a’ Del ‘elaDya’ lalDan: lam’a’ (miasma), Say’choHghach (katharmos), Say’taHghach (katharsis) je.

     {Qu’ jajmey je} qonpu’ hesiod, ‘ej pa’ (724-6 je qubbID) jatlhpu’: > jajlo’, zeusvaD latlh jubwI’pu’vaD je ghonbogh ghIrep HIq yIlIchQo’, wa’DIch ghopDu’lIj DaSaymoHpu’be’chugh; mu’meylIj Qoybe’ Qunpu’, ‘ach SoHDaq mu’meylIj vuj <. Qunpu’vaD cha’nob nobchugh nuv, ‘ach cha’nobvam nobtaHvIS, wa’DIch ghopDu’Daj SaymoHpu’be’chugh nuvvam, cha’nobvam lulajQo’ Qun; rarchuq ngoDvam, wej potlhchu’bogh ‘elaDya’ lalDan paQDI’norgh je: Say’choHghach, Say’taHghach, lam’a’ je.

     Say’taHghach: qaStaHvIS tay, nIttaH nuv; ghu’vam ‘oH Say’taHghach’e’. qo’Daq chut pabnISlu’bogh tu’lu’, chutvamvaD themis ponglu’, ‘ej Say’taHghach chIwtaHchugh nuv, themis tlhochbe’ nuv, qo’ chut pabnISlu’bogh ‘oHmo’ Say’taHghach’e’. Say’taHghach chavnIS Hoch Human; ‘ut ngoQvam. ‘ej Qunpu’ quvmoHtaHvIS nuv, Say’taHghach chIwnIStaH nuv, ‘utchu’mo’ ghu’vam, qaStaHvIS tay. Qunpu’ quvmoHtaHvIS vay’, Say’taHghach Dotlh chIwbe’taHchugh, tagha’ qey Hoch qa’ vangta’ghach > mu’meylIj Qoybe’mo’ Qunpu’, ‘ach SoHDaq mu’meylIj vuj < (hesiod {Qu’ jajmey je}, 724-6 je qubbID). vaj Human nughDaq Qunpu’ ratlhmoHmeH nuvpu’, nItnISchu’taH nuvpu’ net yaj. qa’ nIt Dotlh luchIwtaH nuv; Human nughDaq ratlhtaH Qunpu’; quq cha’ wanI’vam.

     lam’a’: qaStaHvIS tay, nItbe’ nuv; ghu’vam ‘oH lam’a”e’. qa’ lammoHbogh vay”e’ ‘oH lam’a”e’. energy Sar ‘oH. ‘ach energyvam per nuv; ngeDbe’. lam’a’ DelmeH vay’, jatlhlaH: > SaHtaHbogh Say’Ha’ghach ‘oH <. Hap qo’vamDaq bogh Hoch, ‘ej Hap qo’vamDaq tagh Hoch ta’mey, ‘ach qo’ chut pabnISlu’bogh pabHa’ ‘op , vaj SaHtaHbogh Say’Ha’ghachvam lIng ‘opvam, ‘ej ‘opvam nItHa’moH SaHtaHbogh Say’Ha’ghachvam.

     ‘elaDya’ lalDan Qu’mey turtaHvIS nuv, Say’taHghach lam’a’ je qeltaH nuvvam net Sov. Say’taHghach lam’a’ je De’ lu’otHa’ vabDot ‘eqbogh ‘elaDya’ lurDech lujatlhlu’bogh; pa’ rarchuq lam’a’ puj je, ‘ej rarchuq je Say’taHghach HoS je. vaj tay’taH Qunpu’ nuv je neHchugh nuvvam, ‘ach ngoQvam chavlaHbe’chugh, chaq lam’a’mo’ qaS ghu’vam qay’. ‘ach DaH cha’ ngoD luSovnISlu’; ngoD wa’: > yempu’ adam eve je < jatlh christianity paQDI’norgh. ‘ach christianity ngervam Sar ‘oHbe’ lam’a”e’. ngoD cha’: qo’ chenmoHlu’bogh DI’on ‘ut ‘oHbe’ lam’a”e’. ngoD wa’DIch’e’ vay”e’ jatlhbogh ‘elaDya’ lalDan yajnISlu’: nIt Humanpu’ ‘ej Dotlhchaj motlh ‘oH Dotlhvam’e’. Qun qa’ ‘oH Human qa”e’, ‘ej Qunpu’ mung ghaj Human qa’. ngoD cha’DIch”e’ iamblichus mu’ luyajnISlu’: > nIvchu’bogh DI’ruj wa’DIch tu’lu’, ‘ej tay’chu’ Qunpu’ DI’rujvam wa’DIch je. DI’rujvam wa’DIchDaq tagh Qunpu’ qo’, ‘ej bIng Hap qo’ SIch Qunpu’ qo’. chuqvam Hoch chIq Qunpu’ qo’ <. vaj Hap qo’ wIDabbogh luchenmoHpu’mo’ Qun, Qun qo’ ‘oH, ‘ej potlhchu’bogh Hap qo’vam DI’on ‘oH Hap qo’maj DI’onvam’e’. Dop nItwI’ lam’a’ je, ‘ach Dopbe’ nItwI’ qo’vam je.

     vaj chay’ lam’a’ perlu’chu’. nuq bIH lam’a’ DI’on ‘ut’e’. qo’vam chut pabnISlu’bogh tu’lu’, ‘ej chutvamvaD themis ponglu’; chutvam pabHa’lu’chugh, qaS lam’a’. > zeus be’nal wa’DIch ghaH themis‘e’ <; themis Dellu’meH, motlh jatlhlu’. ‘ej nIvchu’bogh chenmoHwI’-Qun ghaH zeus‘e’, ‘ej chalmey voDleH ghaH je. vangmeH wIvmey lugh Del Qunpu’, ‘ej wIvmeyvam lajtaHvIS nuv, ‘ej ghIq bIHmo’ vangtaHvIS, ngugh qo’ chut pabnISlu’bogh pab nuv, taH chutvam, ‘ej ngugh SaH themis. ‘ach qo’ chut pabnISlu’bogh pabHa’chugh pagh pabbe’chu’chugh nuv, Qunpu’ jembe’choH nuv, Qunpu’vo’ chev’egh nuv, Qunpu’ jemlaHbe’chu’, nuvvam luchol bIjbogh qa’, ‘ej tagha’ wunchoHchu’ nuvvam. vaj ngugh paw noDbogh nemesis Qun, ‘ej qaStaHvIS nuv yIn, qaStaHvIS qorDu’ yIn, qoj qaStaHvIS nugh yIn, qo’ chut pabnISlu’bogh pabHa’choHchugh nuv, vangchoH nemesis. aidos (tuHmoHbogh daimon) ghaH nemesis tlhejwI”e’, ‘ej erinyes (lam’a’ QeH, lam’a’ Duypu’) chaH puqbe’Daj’e’. yInbogh lam’a’ Duy chaH erinyes‘e’ net yajlaH, ‘ej QeH luchIw. vaj Qun chut SommI’ ‘oH lam’a”e’: qaSpu’DI’ pabHa’bogh vangpu’ghach, ghIq qaS ruv ghob je, ‘ej wanI’vam junlaH pagh; Hochvam chIw lam’a’.

     qaStaHvIS yIn, boghmoH be’, chI, Hegh nuvpu’, ‘ej yIn motlh choHmo’ Hochvam, qoj yIn motlh nISmo’, rarchuq Hochvam vItlhbe’bogh lam’a’ je. ‘ach qaStaHvIS yIn, qaS je latlh wanI’mey, ‘ej qo’ chut pabnISlu’bogh lunISmo’ wanI’meyvam, lam’a’ luqaSmoH: Human ‘Iw, betghammey’e’ lIngbogh qey’Hav, lam motlh, turmIq, qeQ, betghammey’e’ lIngbogh ngaghmeH mIw, rop je. tay qaSmoHlu’taHvIS, Qaghlu’chugh, qoj tayvam nISlu’chugh, chaq tayvamvaD Qapbe’bogh tay mojmoHlu’, vaj lam’a’ qaSmoHlu’ je. ‘ach latlh Sar lam’a’ tu’lu’, Sarvam Sagh law’ Sar vorgh Sagh puS, ‘ej Sarvam joch law’ Sar vorgh joch puS; Sarvam lam’a’ qaSmoH yembogh nuv, batlhHa’ vangbogh maybe’bogh nuv. motlh ‘Iw HeSmey bop Sarvam lam’a’, ‘ej lam’a’vam ngabmoHlu’meH, HoS vItlh Say’moHmeH Ho’DoS lulo’nISlu’. vaj chay’ Sarvam lam’a’ lInglu’? chotDI’ nuv, vInDa’Daj peqDI’, vavDaj SoSDaj ghap ngaghDI’, tlhoy nguqchoHDI’, reSDI’, ngugh Sarvam lam’a’ qaSmoH nuvvam. vaj vItlhbe’bogh lam’a’, vItlhbogh lam’a’ je tu’lu’. ‘ach Hoch Sar lam’a’ ngabmoHmeH nuv, qa’ nItmoHghach Ho’DoSmey SeQ lo’nIS. qay’ lam’a’, ‘ej Seng; lam’a’ ngabmoHbe’lu’chugh, lam’a’vammo’ Qunpu’ jemlaHbe’chu’ Human qa’, SaHtaHvIS Qunpu’. vaj tagha’ taymeyvaD Qapbe’bogh taymey mojmoH lam’a’, ‘ej SaHbogh Qunpu’ jemlaHbe’mo’ nuv, ‘ej tay’choHchu’mo’ nuv, bIj qa’pu’ (nemesis, daimons-DorwI’Daj je) je, tagha’ San mIgh SIQchoH nuv. ‘ej ‘arghlaH ghu’, latlhpu’ latlhmey je ngejlaHmo’ lam’a’: nuvpu’vaD, DochmeyvaD, vabDot DaqmeyvaD cholbogh lam’a’ nuvpu’, lam’a’ lungejmoHlaH wanI’mey, vangpu’ghachmey, Daqmey, Dochmey, qa’ mIgh nuvpu’ je. vabDot Qunpu’ Daqmey nItvaD (chIrghmey, ‘anmoHmeH qachHommey) lam’a’ lungejmoHlaH. SachtaHbogh lam’a’vam ngabmoHbe’lu’chugh, nugh HochvaD jochlaH, nuvpu’vaD Qunpu’ DoHmoHmo’ lam’a’, ‘ej tagha’ lam’a’vammo’ qaSlaH Qughmey (Qughmey but, Human Qughmey je).

     De’vam vorgh qellu’chugh, tagha’ lam’a’ bopbogh wa’ ngoD potlh’e’ yajlu’: qa’ lam Sar ‘oH lam’a”e’, ‘ej vabDot yIntaHvIS neH vay’, vI’taH lam’a’. vaj DaH SIvnIS nuv: jupDaj juH ‘elltaHvIS, ‘ej juHvam ravDaq yIttaHvIS, pa’ waqmeyDaj DabqI’ qengqang’a’? vaj tay’chu’meH Qunpu’ nuv je, nIDtaHvIS nuv, chay’ Qunpu’ juHmeyDaq qa’ lam qengqanglaH? jubbe’wI’ nughDaq QunvaD DIratlhmoHmeH, nIttaH qa’maj, tay DIloptaHvIS. chIrghmeyDaq ‘op Daq le’ tu’lu’; nItchu’ Daqmeyvam, ‘ej Daqmeyvam ngu’lu’meH, ‘ej nom taymey jeSwI’pu’vaD Daqmeyvam veH luleghmoHlu’meH, ‘op Ho’DoS le’ lo’lu’. rut ‘op Doch le’ lo’lu’ (veH naghmey), rut Daqmeyvam le’Daq QamtaHvIS nuv, pa’ vangtaHvIS, ‘op chut le’ pabnIS. ‘ach Daqmeyvam le’ nItmoHtaHmeH nuvpu’, vabDot nIDchu’taHvIS, pIj ngoQvam luchavlaHchu’be’, vaj ‘elaDya’ lalDan turtaHvIS nuvpu’, ‘op nItchoHmoHmeH taymey turnISchu’ je. QaQchu’ ‘ej nItchu’ Qunpu’; DI’onvam DIvuvnISba’, vaj nItchu’bogh vay’ chol ‘op’e’ ngejmoHpu’bogh lam’a’ net chaw’be’; vaj lam’a’ DIghlu’pu’pa’ ‘ej ngabmoHlu’pu’pa’, Qunpu’ ‘anmoHmeH qachHommey, chIrghmey Daqmey Sum, Qun mIllogh joq chol nuv’e’ ngejpu’bogh lam’a’ net chaw’be’. nItchoHmeH vay’ (nuv Doch joq), nItchoHmoHmeH tay mIw SIQnIS vay’vam, ‘ej mIwvamvaD Say’choHghach (katharmos) ponglu’. nItHa’ qoj qal vay’; Dotlh(mey)vam Hoch Sar chIw lam’a’, ‘ej Dotlh(mey)vam lam’a’ luvujbogh nItchoHmoHmeH tay’e’ bop Say’choHghach, vaj tagha’ nItbejghach Dotlh motlh qaSqa’moHlu’, ‘ej vay’vam’e’ ngejpu’bogh lam’a’ nItqa’moHlu’. Hoch jaj lalDan yIn luSIQtaHvIS ‘elaDya’ lalDan HarwI’, Qunpu’vaD jatlh ‘ej ‘anmoH, ‘ach yapbe’; potlhchu’ je Say’choHghach, ‘ej Say’choHghach taymey qImHa’chugh HarwI’pu’, qo’vam chut pabnISlu’bogh luwogh. ngoDvam ‘otHa’ homer (iliad, 6.266-8 je qubbID): > zeusvaD ghonbogh HIq vIlIchoHpu’pa’, ghopDu’wIj vISay’moHpu’be’chugh, jItuHchoH; nuv porgh luveltaHvIS ‘Iw lam char je, vI’laS Hurgh kronos puqloDvaD jatlhlaHbe’ nuvvam; qItbe’chu’ <.

     vaj porgh Say’ bop lam’a’, ‘ach jaSHa’ Qunpu’ cholmeH laH bop je. ‘elaDya’ lalDan turwI’pu’ Hoch jaj yIn SIgh ‘elaDya’ lalDan; ‘ej qo’vam jemtaHghach luSIgh Say’taHghach lam’a’ je. vaj ‘elaDya’ lalDan turwI’pu’vaD qo’vam jemtaHghach SIghchu’ ‘elaDya’ lalDan, ‘ej tagha’ lalDan qo’ lujemchoH ‘elaDya’ lalDan turwI’. nItwI’pu’ (Qunpu’) qo’ lunaw’meH nuvpu’, ‘ej nuvpu’vaD lam’a’ ngejmoHpu’DI’ Hoch jaj yIn, nIt’eghchoHmoH nuvpu’ chaHvaD ‘e’ poQ ‘elaDya’ lalDan. Qunpu’ qo’ naw’ vuS ‘ej SIgh nItchoHmeH mIw; lam’a’ luqaSmoH boghmoHmeH mIw, Hegh, chImeH mIw, ‘op Soj, ngaghmeH mIw je. vaj Say’nIStaH/nItnIStaH nuv qa’, yab, porgh je, ‘ej Hochvam nItHa’moHbogh Hoch junnISchu’ nuv. vatlh DIS poH loSDIch cyreneDaq, Dorbogh vatlh DIS poH cha’DIch delosDaq, vatlh DIS poH wejDIch ledosDaq je be’ ngaghchugh loD, qoj boghmoHbogh be’ cholchugh loD, nItHa’choH loDvam; cyreneDaq tlhoghpu’DI’ be’, ‘annISmoH vay’. motlh delosDaq be’pu’mo’ qaS lam’a’; nItHa’moH chIbogh be’pu’, ‘ej nItHa’moH je yatlhbogh be’pu’, ‘ej yatlhtaHvIS, Hegh ghuchaj. ‘ach nItHa’moH je mu’tlhegh meSvamDaq Hoch latlh Dellu’pu’bogh, ‘ej nItHa’moH je ghotI’ luSoplu’bogh, Suy’ luSoplu’bogh je delosDaq net Har. DaH latlh jatlhnISlu’ je: nItHa’moHlaH be’pu’, ‘ach nItHa’moHlaH je loDpu’ lindosDaq cyreneDaq net Har je. vaj Heghpu’bogh tuqnIghDaj (loDpu’ be’pu’ joq) cholpu’chugh vay,’ qay’ lindosDaq cyreneDaq net Har.

     DaH ghellaH vay’: > Qunpu’ quvmoHchoHpa’ nuv, chay’ nIt’eghnISmoH? nuq ‘oH mIw’e’ pabnISbogh? < wa’DIch, -tay lopchoHpa’ nuv, Daq nIt ‘elpa’, chIrgh cholpa’, ‘anmoHmeH qachHom SumchoHpa’- porghDaj Say’moHmeH, HaH’eghnIS. ‘ach tay nItchu’ghach chavqangbejchugh nuv, yapbe’; khernips chennISmoH ‘ej lo’nIS nuv. bIQ nIt ‘oH khernips‘e’, ‘ej Daqmey nIt (‘anmoHmeH qachHom, chIrgh Daqmey Sum) ‘elpa’ nuv, ghopDu’Daj qabDaj je Say’moHmeH nuv, bIQvam nIt lo’nIS, ‘ej bIQvam nIt lo’taHvIS, mIw SeQ pabnIS; Hoch Sar tay lopchoHpa’ nuv, bIQvam nIt lo’ net poQ. khernips chenmoHlu’meH, cha’ nItmoHmeH qurme’ lulo’lu’: qul bIQ je. roD nItmoHbogh qurme’ bIH qul’e’ bIQ’e’ je net Sov, ‘ej Say’choHmoHmo’ pIvchoHmoHmo’ ‘ej nItchoHmoHmo’ qul, potlhchu’ qul.

     ngeD khernips chenmoHmeH mIw; vabDot juHDaq ghaHtaHvIS vay”e’, bIQvam nIt chenmoHlaH. mIw: maHpInDaq bIQ lan nuv; bIQ’a’ bIQ, ghItbogh bIQ (ghantoH: bIQtIq bIQ) ghap ‘oHchugh bIQvam’e’, qaq. ‘ach chaq Sarvam bIQ SamlaHbe’ nuv, vaj juHDajDaq qutmey na’, bIQ motlh je DuDlaH, ‘ej bIQvam lo’laH, pagh bIQ SeHjan bIQ motlh neH lo’laH. ghIq bIQ DungDaq meQchoHmeH San’emDerHom(mey) (lu)QaDlu’pu’bogh, San’emDerHom(mey)vamDaq qul chu’. San’emDerHom(mey)vam SamlaHbe’chugh nuv, jaSHa’ lalDan tlhIch Hap lo’laH, pagh por bartIqHom ghap QeDlu’pu’bogh lo’laH je. Hochvam meQchoHmoHpu’DI’ nuv, qul chu’Ha’meH, maHpIn bIQDaq vay’vam meQchoHmoHpu’bogh ‘oqmoH, ‘ej vay’vam ‘oqchoHmoHtaHvIS nuv, jatlh > yInItchoH <. ghIq Say’eghmoHmeH nuv, bIQvam lo’choH; wa’DIch ghopDu’Daj Say’moH, ghIq qabDaj Say’moH, ‘ej Say’eghmoHmeH nuv, jatlhlaH > jISay’eghmoHmeH, bIQ nIt vIlo’ <. ghIq tay DaqDaq tay jeSwI’pu’Daq je bIQvam nIt ghay nuv, jatlhtaHvIS > naDevvo’ peghoS, Hoch qa’pu’ mIgh <, pagh > naDevvo’ peghoS peghoS, nItHa’wI’ <.

     tay ‘aH nItchoHmoHmeH nuv, khernips lo’laH je, ‘ach ngoQvam chavmeH nuv, khernips lo’taHvIS, ‘aHDaq bIQ nItchoHmoHpu’bogh nuv ghaynIS, ‘ej bIQ nItDaq ‘aH ‘oqmoHbe’nIS; potlhqu’ vangmeH Ho’DoSvam. khernipsDaq ‘aH nItHa’ ‘oqmoHchugh nuv, bIQvam nIt nItHa’choHmoHlu’.

     Hoch Sar tay turmeH nuv, ‘ej tayvam turchoHpu’DI’, nItchu’ nuvvam yab net poQ. Qun DIleghlaHbe’, ‘ach nulegh Qunpu’, ‘ej vabDot buSHach DISo’bogh leghlaH je. vaj Qunpu’ cholchoHtaHvIS vay’, mItnISba’ yabDaj Dotlh. vavDaj SoSDaj joq ngagh neH vay’; chot neH; vInDa’Daj peq neH; ‘Ipnal ghajtaHvIS vay’, nuv pIm ngagh neH; lalDan chutmey pabbe’; Qunpu’ vuvbe’; qaSchugh wa’, ‘op, Hoch joq, nItHa’ nuvvam yab, mItbe’ nuvvam yab Dotlh, vaj Qunpu’ cholbe’nIS nuvvam. Qunpu’ cholchoHpu’pa’ vay’, yabDaj mItchoHmoHmeH, Qunpu’vaD ‘op mu’ le’ jatlhlaH jaSHa’ ‘e’ qeS hesiod (Qu’ jajmey je, 737-41 je qubbID). ‘ach latlh nItHa’bogh yab Dotlh tu’lu’: naHtaHvIS nuv, nItHa’taH nuvvam yab. ngoDvam yajlu’meH, Qunpu’ bopbogh wa’ ngoD yajnISlu’: SaHtaHvIS Qunpu’, QuchnISba’ nuv, ‘ej Quchbe’chugh, waS vay’. SaHtaHvIS Qunpu’, QuchchoH vay’ net pIH, ‘ej QuchchoH vay’ ‘e’ ‘agh nuvvam; ‘utchu’. chaq DaH SIvchoH laDwI’: > qatlh qaS Hochvam? chay’ rarchuq Qunpu’ Quchchu’ghach je? < vaj janglu’; ‘op DI’on le’mo’ pImchu’ Qunpu’ nuvpu’ je. jub nItchu’taH ‘IHchu’ ‘ej HoSghajchu’ Qunpu’. ‘ej Quchchu’ je. qaStaHvIS Hoch bovmey, Quchchu’taH Qunpu’, vaj potlhchu’ Qunpu’ DI’onvam (Quchchu’taHghach) ‘e’ Dam ‘elaDya’ lalDan, ‘ej Qunpu’ quvmoHtaHvIS nuvpu’, Qunpu’ DI’onvam qelnISchu’ Qunpu’ quvmoHbogh nuvpu’. Qunpu’ taymey turtaHvIS nuvpu’, taymeyvam turchu’meH, QuchwI’pu’na’ DanIStaH nuvpu’, qaStaHvIS taymeyvam. vaj Qunpu’ taymey loptaHvIS nuvpu’, tay jeSwI’ DI’onmey’e’ Quchbejghach mIt law’ Hoch mIt puS. ‘elaDya’ tIQDaq qaStaHvIS Qunpu’ taymey poH, pIj qaS je qaDmey, pIqcho’ Qujmey, muchmey, ‘ej ngugh nuv lubelchoHmoHlu’meH ‘ej luQuchchoHmoHlu’meH, nuvpu’ qach bIH qach’e’ luchenmoHlu’pu’bogh net maq. ‘ej qaSpu’ Hochvam, QuchnISmo’ nuvpu’, qaStaHvIS Qunpu’ taymey. ‘ej le’bogh ngoQvam rap chavlu’meH, pIj QoQ Qoylu’, qaStaHvIS Qunpu’ quvmoHmeH taymey, ‘ej le’bogh ngoQvam rap chavlu’meH, bom mu’ lujatlhbe’lu’, ‘ach mu’vam lubomlu’, qaStaHvIS lalDan boghoymey, ‘ej ‘anmoHmeH qachHom tlhopDaq QamtaHvIS nuvpu’.

     vaj Qunpu’ ‘anmoHmeH qachHommey cholmeH vay’, nIDpu’, ‘ach nIDtaHvIS, Quchbe’chugh nuvvam, mujchu’, ‘ej Qunpu’ jemlaHbe’pu’chugh, nuvvam merbe’nIS wanI’vam. Qunpu’ tlhejmeH vay’, ‘ej SaHtaHvIS Qunpu’, jeSmeH vay’, Quchqang nuvvam net poQ. Qunpu’vaD bIjatlhtaHvIS, yItam’eghmoHQo’; tay QoQ mIt yIlo’, Qun van bom tIbom, ‘ej ghoghlIj yIvItlhmoH. Qunpu’ ‘anmoHmeH qachHom DacholtaHvIS, yIyItQo’ neH; qaStaHvIS boghoy, yImI’. le’be’bogh ‘ej QuchchoHmoHbe’bogh Sut yItuQQo’; wovnIS SutlIj qalmuS, ‘ej tayvaD mItnIS Sutvam. Qunpu’vaD vay’ Da’anmoH, Qu’lIj ‘oHmo’ tay mIwvam’e’ ‘e’ yIHarQo’; Qunpu’ DamuSHa’mo’, chaHvaD yI’anmoH. joH neH chaHbe’ Qun’e’, ‘ach qempa’ chaH je ‘e’ Dam sokrates, ‘ej jaSHa’ yIDam je. Hoch qo’vam belmey qembogh ‘ej qaSmoH Qunpu’, vaj SaHtaHvIS Qunpu’, yIQuch’eghmoH. chaHvaD qorDu’lIj yIDam; DuDechtaHvIS qorDu’lIj, bIQuchbe”a’? vaj nIDechtaHvIS Qun, bIQuchnISba’ je. DaqDaq SaH Qunpu’; lop qotlh wanI’vam. QuchchoHmoHbogh mIw ‘oH Qunpu’ quvmoHmeH mIw’e’; vay’ raDlu’bogh ‘oHbe’.

     vay’Daq SaHtaHvIS lam’a’, vay’vamvaD ‘op Do’Ha’chu’bogh ‘ej qabchu’bogh wanI’ qaSmoHlaH: porghDaq rop Hegh je qaSmoH lam’a’; qa’vaD Qunpu’ vuvqangbe’choHmoH, qa’ qal, ‘ej tagha’ nuvvaD HeSwI’ mojmoH, ‘ej lam’a’mo’ Qunpu’ Qunpu’ bopbogh Hoch’e’ je vuvqangbe’chu’ nuv; juHDaq lam’a’ tu’lu’chugh, Do’Ha’choH juHvam qorDu’ Hoch Hoch nortlhampu’Daj je, ‘ej San mIgh lot je SIQchoH; vengDaq lam’a’ tu’lu’chugh, pa’ qaS rop’a’, DachchoH ruv, ‘ej nargh lot but; puHDaq bIQmeyDaq muDDaq joq lam’a’ tu’lu’chugh, pa’ ghurchoH nganpu’ porgh Hat, ropchoH nganpu’, ‘ej wa’vaD latlh lungejmoHbogh rop SIQchoH Hoch.

     lam’a’ qaSmoHlaH je Hochvam: qa’ luchotlu’pu’bogh; Heghpu’bogh nuv qa’pu’ (Heghpu’DI’ nuvpu’vam, lam’a’ luqengchugh); nuv qa’pu”e’ lajpu’Qo’bogh bIng qo’ (nuvpu’vam lajpu’Qo’ bIng qo’, nuvpu’vamvaD molmeH taymey mIt qaSmoHpu’mo’ pagh, Heghpu’DI’ nuvpu’vam. noDqangtaH qa’pu’vam, ‘ej qo’vamDaq lengtaH qa’pu’vam ‘ej not leSlaH net poQ); ‘op DaqDaq lam’a’ luqaSmoHlaH wanI’mey but, Human nughmey, ralbogh wanI’mey, Qun chut lupabHa’pu’bogh wanI’, wanI’ lupaypu’bogh je. ‘ej vItlhbe’bogh lam’a’ tu’lu’ je: boghmoHbogh be’pu’, Heghpu’bogh nuvpu’ joq cholchugh vay’, lam’a’ SIQ, ‘ej lam’a’ qaSmoHlaH je ‘op vangpu’ghach.

     ‘ej DaH Say’choHghach wIDIgh; Say’choHmoHmeH taymey Ho’DoSmey je bop Say’choHghach. qalchoHmoHbogh ‘ej nItHa’choHmoHbogh Hoch bop lam’a’, ‘ach Say’choHmoHmeH taymey le’ bop Say’choHghach; Hoch Sar lam’a’ SaHtaHghach luvuj tayvam, ‘ej motlhbogh ‘ej mItbogh Dotlh nIt luqaSqa’moH. potlhchu’ Say’choHghach; qaStaHvIS ‘elaDya’ lalDan Hoch jaj yIn, potlhchu’ wej: Qunpu’vaD mu’ lujatlhlu’bogh, ‘anmoHmeH taymey, Say’choHmoHmeH taymey/Ho’DoSmey je. Sar law’ Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey tu’lu’:

     1) Qunpu’vaD jatlhchoHpa’ vay’, qoj ‘anchoHmoHpa’, Say’choHmeH nuv, DuHmeyvam tu’lu’: jIb tIq ghajchugh be’, tIqDaj runmeH, tIqDajDaq ’emvI”a’ vev; qaStaHvIS tay, runnIS be’ jIb (tIq be’ jIb net chaw’, Heghpu’mo’ vay’, ‘IQchu’ghachDaj ‘aghchugh be’, ‘ej tIq be’ jIb net chaw’, qaSchugh ‘op yupma’ le’). 2) waqmeyDaj teq nuv. 3) qaSchoHpa’ tay’, ‘ej Qunpu’vaD jatlhchoHpa’ nuv, ghopDu’Daj qabDaj je Say’moH. 4) tay ‘aH nItmoHmeH nuv, khernips lo’laH (wejHa’ ngoQvam chavmeH mIw wIDelpu’). 5) ‘op nuv vangpu’ghachmeymo’ qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey le’, chIrgh ‘elpa’ nuvvam. 6) boghpu’DI’ puq, ‘ej Heghpu’DI’ vay’, qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey le’. 7) muD Say’choHmoHlu’meH, qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey. 8) Daq luSay’choHmoHlu’meH, qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey. 9) lam’a’ luqaSmoHbogh qa”e’ luvujlu’meH, qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey le’. 10) qa’ DotlhDajmo’ Qunpu’ jemlaHbe’chugh vay’, choHmeH ghu’vam, qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey le’: Qunpu’vaD tlhobmeH mu’mey jatlh nuv, qoj chaHvaD ‘anmoH je. 11) porgh lam’a’ vujlu’meH, qaS ‘op vormeH mIw. 12) qa’ lam’a’ vujlu’meH, QoQ lo’lu’; mI’laH je nuv. 13) juH juHvam qorDu’ je lam’a’ vujlu’meH, Say’choHmoHmeH Ho’DoS luDellu’pu’bogh lulo’lu’. 14) HeS ral SIQpu’chugh vay’, vay’vamvaD HeSvam lam’a’ vujlu’meH, qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey le’ (Ho’DoSmeyvam per qaSpu’bogh HeS). 15) chotpu’chugh vay’, pagh bong HoHpu’chugh, qaSnIS Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey le’. 16) qa’ nItchoHmoHlu’meH, much qachDaq ‘op much le’ bejlaH nuv. 17) nItchoHmoHmeH yupma’mey le’ tu’lu’ je.

     Hegh but lam’a’ Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey je. Hegh but lam’a’ lubop Say’choHmoHmeH Ho’DoSvam. boghpu’DI’ porgh ‘ay’mey Hutlhbe’bogh ghu, Heghpu’; vabDot DuHvam lubop je. nugh yIn Dop law’ bop qaSnISbogh Say’choHmeH Ho’DoSmey: 1) lom nItchoHmoHlu’ net poQ. 2) nIttaH veng net poQ, ‘ej nIttaH veng net Sujbe’nIS; vaj veng veHmey HayDaq lom meQnISlu’, ‘ej pa’ tIpqan molnISlu’. yInwI’pu’vaD lam’a’ ngejmoHbe’lu’meH, veng veHmey qoDDaq qaSbe’nIS Hegh taymey, ‘ej qaStaHvIS ram, qaSnIS taymeyvam. 3) rInDI’ Hegh taymey, Heghpu’wI’ tuqnIgh lunItnISchoHmoHlu’, ‘ej Dorpu’DI’ ‘IQtaHghachchaj poH, tuqnIgh lunItqa’moHlu’; ‘ut. 4) lom lellu’pu’pa’, Heghpu’wI’ luquvmoHmeH SuchwI’, ‘ej Heghpu’wI’ tuqnIghpu’ quvmoHmeH SuchwI’pu’, paw’pu’chugh SuchwI’pu’vam, mejchu’pu’pa’ SuchwI’pu’vam, nIt’eghnISmoH SuchwI’pu’vam; vaj juH qachvam lojmIt HurDaq bIQ’a’ bIQ, bIQ qut na’ je luDuDlu’pu’bogh ghap ngaSwI’ lulanlu’pu’, ‘ej pa’ Say”eghnISmoH SuchwI’pu’, mejtaHvIS. 5) qaSpu’DI’ Hegh, ‘ej ghIq qaSpu’DI’ je latlh wej jaj, Heghpu’wI’ juH qach nItnISchoHmoHlu’; ‘ej ngoQvam chavlu’meH, bIQ’a’ bIQ lo’nISlu’. juH qachvam qerjIq (qul), bIQ je lunItnISchoHmoHlu’ je. Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey bop 1-5; ‘ach qaSnIS je latlh: lenglaHmeH Heghpu’wI’pu’ qa’pu’, ‘ej nIttaHmeH qa’pu’chaj, Heghpu’wI’pu’vaD QIm lunoblu’. ngoQvam luchavlaH QIm, no’negh lungaSmo’, ‘ej Say’choHmoH no’negh.

     Heghpu’wI’ lubopbogh lam’a’ Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey je. 1) Heghpu’DI’ nuv, SIbI’ lom mInDu’ lom nuj je luSoQnISmoHlu’; mImbe’nISlu’. 2) Heghpu’wI’ porgh luSay’nISmoH juH be’, ‘ej -qItchugh- bIQ’a’ bIQ lulo’nIS. 3) Heghpu’wI’ luchol be’ yatlh net chaw’be’. 4) may’mo’ Heghpu’chugh Heghpu’wI’, pagh HeS ralmo’ Heghpu’chugh, Hampong(mey)Daj (lu)Say’nISmoHlu’ ‘ej (lu)velnISlu’. 5) lom ghapqa’ vIHmoHbe’lu’meH, ‘ej nujDaj poSmoHbe’lu’meH, ghapqa’ bIngDaq jIqlem lanlu’, ‘ej jIqlemvamvaD Heghpu’wI’ nach Dechlu’moH. 6) bIng qo’ ghochDaj wa’DIch pawmeH Heghpu’wI’ qa’, bIQ Duj DeghwI’ –charon– DIlnISlu’; vaj Heghpu’wI’ mInDu’Daq Huch jengva’ lulanlu’. 7) Heghpu’wI’pu’ nItchoHmoHmo’ qul, lom meQnISlu’. 8) lam’a’ lungelmo’ lom lumItchoHmoHbogh be’, qulDaq lom lunqengbogh loD, tIpqan lumolbogh loD je, chaHDaq vI’ lam’a’; vaj lom tuqnIghpu’ bopbogh Say’choHmoHmeH mIw SIQnIS je Heghpu’wI’ Qorghpu’bogh Hoch.

     boghmoHbogh be’ lubopbogh lam’a’ Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey je. 1) ghu ‘oHbe’ lam’a’ Hal’e’, ‘ej boghmoH be’ ‘oHbe’ je lam’a’ Hal’e’; boghmoHmeH mIw ‘oH lam’a’ Hal’e’. 2) juH qachDaq Heghpu’chugh vay’, lam’a’ lungel juH qachvam nganpu’Daj je, ‘ej jaSHa’ qaS, juH qachDaq boghmoHpu’chugh be’; qaStaHvIS ‘op poH, pa’ SaH lam’a’vam. 3) vaj juH qachDaq boghmoHpu’chugh be’, qaSpu’DI’ jaj vaghDIch, juHvam Say’nISchoHmoHlu’, ‘ej qaSpu’DI’ jaj wa’maHDIch jaj loSmaHDIch je, juH Say’nISchoHmoHlu’; ‘utqa’. 4) boghmoHpu’ be’; qaStaHvIS vagh jaj veb, be’vam cholchugh vay’, lam’a’ ngel nuvvam, ‘ej qaStaHvIS wej jaj, ghaHDaq ratlh lam’a’vam. 5) boghmoHtaHvIS be’, be’vam tlhejchugh/QaHchugh ‘op, ‘opvam nItHa’choHmoHpu’ boghmoHmeH mIw, ‘ej qaSpu’pa’ jaj vaghDIch Say’choHmoHmeH mIw, nItHa’taH Hochvam. 6) porgh ‘ay’mey Hutlhbogh ghu ‘ej Heghpu’bogh boghmoHchugh be’, lam’a’ qaSmoH wanI’vam, ‘ej wanI’vam lam’a’vaD boghmoHmeH mIw lam’a’ Damlu’; Hegh lam’a’ Dambe’lu’; vaj boghmoHmeH mIw Say’choHmoHmeH Ho’DoS(mey) (lu)turnISlu’.

     ngaghmeH mIw lubopbogh lam’a’ Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey je. 1) ngaghpu’chugh vay’, chIrgh ‘elpa’, Qunpu’vaD cha’nob nobchoHpa’, ‘ej chaHvaD jatlhchoHpa’, porghDaj Say’moH nuvvam net poQ. 2) motlh loD raS’IS bop ngaghmeH mIw lam’a’. 3) pe’vIl wa’ ngaghpu’chugh latlh, lam’a’ ngel latlhvam, ‘ej ‘ut Say’choHmoHmeH Ho’DoSmey le’.

     chIlu’; ghu’vam lam’a’ Say’choHmeH Ho’DoS je. Qunpu’ cholchoHpa’ nuv, porghDaj Say’choHmoH net poQ.

     chotlu’; wanI’vam chotwI’ je lam’a’ Say’choHmoHmeH Ho’DoS je. 1) Sarvam lam’a’ qab law’ Hoch qab puS, ‘ej Qobchu’. 2) vengDaq chotwI’ tu’pu’be’bogh tu’lu’chugh, pa’ SaHmo’ chotwI’vam, qaSbogh lam’a’mo’ pIrHa’choH Humanpu’ Ha’DIbaHmey yotlhmey je. 3) Qunpu’ DaqDaq qaSpu’chugh HeSvam, ‘argh Sarvam lam’a’. 4) maqlegh chotlu’pu’chugh, Saghchu’ Sarvam lam’a’. 5) vavDaj SoSDaj ‘IpnalDaj joq chotchugh vay’, qaSbogh lam’a’mo’ latlh raS’ISmey lInglaHbe’ San’emDermey, ‘ej wejHa’ Heghpu’ boghbogh ghupu’. 6) nuvpu’ SumvaD lam’a’ lungejmoHmo’ chotwI’, bIghHa’Daq chotwI’vam lulannISlu’. 7) chotpu’bogh nuvpu’ bIjmeH Qunpu’, chotwI’pu’vamDaq lam’a’ lungeH Qun pa’logh net Har. 8) lam’a’vaD Qunpu’ bIj Damlu’, Hoch Sar HeS bop, ‘oHmo’ Do’Ha’choH HeSwI’, ‘ej choHmeH ghu’vam, qaSnIS Say’choHmoHmeH mIw. 9) DaqDaq tlhabchugh HeSwI’, Say’choHpu’pa’, pa’ yIttaHvIS ‘ej latlhpu’ ghomtaHvIS, chaHvaD lam’a’ ngejmoH. 10) cha’ ‘ay’ mIw ‘oH ‘Iw HeS Say’choHmoHmeH mIw’e’; ‘ay’ wa’DIch: chotwI’ tlha’mo’ Heghpu’bogh nuv qa’, qa’vamvaD chotwI’ DoHmoHlu’. ‘ay’ cha’DIch: ‘Iw HeS lam’a’ ngabmoHlu’. 11) juH qachDaq chotpu’chugh vay’, qachvam nganpu’Daj je luSay’choHmoHlu’meH, Say’choHmoHmeH Ho’DoS le’ lulo’nISlu’.

     qorDu’ lubopbogh lam’a’ Say’choHmoHmeH mIw je. wa’ puq poH neH luSIghbe’ lam’a’, San mIgh’e’ qaSmoHbogh lam’a’ je; Hoch qorDu’ nortlhampu’ SIghlaH je. vaj HeSpu’chugh wa’ tuqnIgh ‘op tuqnIgh ghap, qaSnIS ruv, ‘ej qaSmeH ruvvam, ngoy’ juHvam HeSpu’be’bogh tuqnIghpu’; vangpu’DI’ wa’ tuqnIgh, ngoy’choHpu’ Hoch juH tuqnIghpu’. chut pabHa’pu’chugh wa’ tuqnIgh, qoj vay’ QIHpu’chugh, qaSnISbogh ruv luSaHbe’chugh juHDaj latlh tuqnIgh, ‘ej Say’choHmoHmeH mIw luturbe’chugh, lam’a’ ngel SaHbe’bogh qorDu’vam Hoch.

     muD puH bIQmey je bopbogh lam’a’ Say’choHmoHmeH mIw je. muD: 1) ropmey rop’a’mey je qaSmoH muD lam’a’, ‘ej vabDot roghvaH Hoch ropmey mojchoHlaH ‘op rop’e’ qaSmoHbogh lam’a’. muD Dotlh SIghlaH muD lam’a’, ‘ej ropchoHmoHbogh tlhIchHommey tu’qom ‘aghlaH. muD lam’a’ ngabmoHmeH ‘ej rewve’ nItchoHmoHmeH hippocrates (bov tIQ Qel noy), HurDaq qulmey chu’pu’, ‘ej pa’ pIw QaQ Herghmey ‘Ir, San’emDer ghomey je meQpu’. puH: 1) SepDaq lamchugh ‘op Daq, ‘ej lammo’ Daqmeyvam, roplaHchugh vay’, pa’ qaSmoH lam’a’. SIghchuq qa’ porgh ‘umber je ‘e’ Har ‘elaDya’ Qel QeD tIQ, vaj wa’vaD mItnIS latlh ‘e’ ghojmoH. wa’vaD mIttaHvIS latlh, pIvtaH, ‘ach wa’vaD jochchoHDI’ latlh, qaSchoH rop. 2) ‘op yotlhDaq tInchoHmeH San’emDermey, yotlhmeyvamDaq bIQ qemlu’, ‘ej lam’a’ DI’onmey ‘aghmo’ Daqmeyvam, pa’ ‘elDI’ vay’, ghurlaH vay’vam porgh Hat. bIQmey: 1) lam’a’ DI’onmey ‘agh ‘op puH yIQ, vaj SumchoHchugh vay’, ghurlaH vay’vam porgh Hat. 2) bIQ’a’Daq bIQtIqmeyDaq je ‘op Quv le’ tu’lu’, ‘ej pa’ bIQ ‘elchugh vay’, roplaHchugh pagh vIQlaH nuvvam. nItHa’chugh vay’, pagh San mIgh SIQchoH vay’ ghaHvaD ‘e’ jInchugh latlh, wa’ bIQ Hal lo’chugh vay’vam, ‘ej bIQ Halvam rap lo’chugh je latlh, lam’a’ ngellaH latlhvam net Har. 3) ‘op DaqmeyDaq bIQtIqmey lurgh luchoHlu’pu’ qoj bIQtIqmey luwaQlu’pu’, vaj puHmey beQ ‘elpu’ bIQmeychaj. pa’ lam’a’ tu’lu’, ‘ej bechmoHchu’pu’ ‘ej ropmey qaSmoHpu’ lam’a’vam.

Design a site like this with WordPress.com
Get started